Εμείς και ο πόλεμος*

« ΕΜΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΠΟΛΕΜΟΣ»

Ο Αντισθένης, όταν του είπε κάποιος ότι ο πόλεμος θα καταστρέψει τους φτωχούς, απάντησε: « ίσα – ίσα θα δημιουργήσει περισσότερους».

Στην παρούσα δημοσίευση θα προσπαθήσω να απαντήσω σε μερικά ερωτήματα που δέχτηκα από ένα νέο σε πρόσφατη συζήτηση μαζί του σχετικά με τον αμερικάνικο πόλεμο εναντίον της ανθρωπότητας. Προσπάθησα να απαντήσω όσο πιο ειλικρινά και ανώδυνα μπορούσα.

Αλήθεια πόσο μας αφορά ένας πόλεμος;

Κάθε πόλεμος μας αφορά μόνο και μόνο γιατί είναι μια ανεξέλεγκτη πρακτική επίλυσης διαφορών και γιατί η αποχή μας περνάει το μήνυμα ότι ο πόλεμος είναι υπόθεση άλλων που δεν μπορούν – δήθεν - να λύσουν διαφορετικά τα έντονα προβλήματα που προέκυψαν.

Ο πόλεμος αυτός είναι η έσχατη λύση;

Και βέβαια όχι. Είναι δυνατό η διεθνής κοινότητα να παραδέχεται ότι εξαντλήθηκαν όλα τα περιθώρια επίλυσης των προβλημάτων και της απόμεινε ως μόνη διέξοδος ο πόλεμος, μια πρακτική που χρησιμοποιούσαν οι βάρβαροι και υπανάπτυκτοι άνθρωποι και λαοί πριν από τρεις χιλιάδες χρόνια; Είναι δυνατό να χρεώσουμε στους σύγχρονους δημοκρατικούς λαούς όλου του κόσμου μια τέτοια ανικανότητα; Είναι δυνατό να πιστέψει κανείς ότι ο πόλεμος λύνει προβλήματα; Είναι δυνατό ολόκληρη η ανθρωπότητα να σκύψει το κεφάλι σε έναν τέτοιο εκβιασμό; Αν μετά από τόσα χρόνια πολιτισμού επιλέγουμε τη λύση του πολέμου, τότε είμαστε αξιολύπητοι! Αν μετά από τόσα χρόνια αφήνουμε κληρονομιά στους μεταγενέστερους τα δεινά ενός πολέμου, την πείνα, την αρρώστια, την εκμετάλλευση, τη βία, τη φτώχεια, την αγραμματοσύνη και τη μιζέρια, τότε ας υποκύψουμε ξανά στις επιταγές του πολέμου και ας γυρίσουμε πάλι στην αρχή. Αλλά ποιος μας εγγυάται ότι δεν θα κάνουμε πάλι τα ίδια λάθη;

Ο πόλεμος ποιον εξυπηρετεί;

Είναι βέβαιο πως κάθε πόλεμος εξυπηρετεί συμφέροντα, κυρίως οικονομικά συμφέροντα των ισχυρών. Έτσι και τούτη τη φορά με άλλοθι το τυραννικό καθεστώς του Ιράκ και την πιθανή ύπαρξη και χρήση χημικών – πυρηνικών όπλων καλείται η διεθνής κοινότητα να πάρει θέση υπέρ ενός πολέμου, που τον υποκινούν και τον στηρίζουν κυρίως οι ΗΠΑ, κι όσοι δεν το πράξουν είναι προδότες της διεθνούς νομιμότητας ή υπερασπιστές του καθεστώτος Σαντάμ Χουσεϊν.

Ο ρόλος των διεθνών οργανισμών ποιος είναι;

Οι διεθνείς οργανισμοί και κυρίως ο ΟΗΕ δεν ήταν πάντα και δεν είναι και τώρα σε θέση να υπερασπιστούν τις αρχές τις οποίες κλήθηκαν να υπηρετήσουν, όταν δημιουργήθηκαν. Τέτοιες αρχές είναι: η διασφάλιση της ειρήνης, η κοινωνική συνοχή, η επίλυση παγκοσμίων προβλημάτων, η αλληλεγγύη των λαών, η συνεργασία, η εφαρμογή της διεθνούς νομιμότητας. Τώρα πια φαίνεται καθαρά πως για τα μεγάλα προβλήματα της ανθρωπότητας δεν αρκεί η δράση ενός διεθνούς οργανισμού, απαιτείται και η δυναμική παρουσία και ενεργός δράση των ατόμων και των λαών.

Λέτε ότι μπορούμε να σταματήσουμε αυτόν τον πόλεμο; Μήπως εθελοτυφλείτε;

Και βέβαια δεν εθελοτυφλούμε. Και βέβαια πιστεύουμε στο σταμάτημα αυτού του εγκλήματος. Αυτό συμβαίνει, γιατί πιστεύουμε ότι η δύναμη των λαών και των μαζών είναι αξεπέραστη, η ισχύς είναι τεράστια, ειδικά, όταν οι λαοί είναι ενωμένοι και οι στόχοι τους κοινοί. Αυτή η πίστη ισχύει για όλους, περισσότερο όμως για μας τους εκπαιδευτικούς που καθημερινά διδάσκουμε πως «το καλό είναι και εφικτό».

Ποιο ρόλο θα παίξει η ενότητα σε αυτόν τον αγώνα ;

Για κάθε μαζικό αγώνα η ενότητα είναι η βασικότερη εγγύηση της επιτυχίας του. Οι Αμερικάνοι κατάφεραν να διασπάσουν την ενότητα της Ευρώπης με την πρωτοβουλία των «8». Εμείς ως λαός δεν έχουμε την πολυτέλεια να διασπάσουμε την ενότητα του αγώνα κατά του πολέμου, εκτός αν επιδιώκουμε και από την υπόθεση της ειρήνης να κερδίσουμε μικροκομματικά οφέλη χωρίζοντας τους πολίτες σε φιλοπόλεμους Αμερικανόφιλους και σε αδιάφορους περιπατητές ή αν επιδιδόμαστε σε μια υπερφίαλη φιλολογία ρομαντικών φιλειρηνιστών. Ο απλός πολίτης θα πειστεί για την αποτελεσματικότητα των συλλαλητηρίων και των σχετικών εκδηλώσεων μόνο όταν δει όλους τους φορείς ενωμένους και αποφασισμένους.

Ο ρόλος της Ελλάδας ποιος είναι;
Η Ελλάδα πιστή στον πολιτισμό της , στις αρχές της, τις αξίες της οφείλει να σταθεί μακριά από τέτοιες λογικές και να προσπαθήσει με όλες τις δυνάμεις της να προωθήσει όλες εκείνες τις διαδικασίες που θα στηρίξουν και θα οδηγήσουν στην ειρηνική επίλυση του προβλήματος. Η χώρα μας εξάλλου δεν είχε και τις καλύτερες εμπειρίες στο παρελθόν, όταν υπηρέτησε με ή χωρίς τη θέλησή της τέτοιες πρακτικές. Στόχος θα πρέπει να είναι όχι η αναβολή του κακού, αλλά η εξασφάλιση μιας διαρκούς, δίκαιης, στέρεας, ανθρώπινης ειρήνης. Οφείλει πάση θυσία να «πολεμήσει τον πόλεμο».

Η δική μας ευθύνη ποια είναι;

Η συμμετοχή. Η συμμετοχή σε ό,τι στοχεύει στη διασφάλιση της ειρήνης, στην απονομή της δικαιοσύνης και σε ό,τι υπερασπίζεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και κυρίως τα δικαιώματα εκείνων που από τη φύση τους ή από τη θέσης τους αδυνατούν να τα προασπίσουν από μόνοι τους. Αυτό είναι το στοιχειώδες καθήκον ενός αληθινού και ελεύθερου πολίτη αυτού του πλανήτη. Το μέγεθος της ατομικής ευθύνης σε τέτοιες περιπτώσεις είναι τεράστιο. Ο Ν. Καζαντζάκης έγραφε « αν δεν σωθεί η γης, θα φταίω εγώ». Παλεύουμε για ένα κόσμο όπου δεν θα υπάρχουν αδύνατοι και ισχυροί και επειδή αυτό φαίνεται λίγο μακρινό, ας φτιάξουμε τουλάχιστο ένα κόσμο «όπου οι αδύνατοι θα είναι ασφαλείς και οι ισχυροί δίκαιοι».

[ Τζίμας Πέτρος, μέλος του Δ.Σ. της ΕΛΜΕ Τρικάλων]


Το κείμενο δημοσιεύτηκε στον Τρικαλινό τύπο την επομένη της επίθεσης των Αμερικανών στο ΙΡΑΚ